Bilgisayar dünyasında "cache" veya Türkçe ismiyle "önbellek" çok önemli bir yere sahiptir. Geçici bir süreliğine belli verileri depolama, saklamak şeklinde özetleyebileceğimiz cache sayesinde sunucular, uygulama ve tarayıcılar verileri daha hızlı yükleyebilirler. Cep telefonu ve bilgisayarlarda her gün kullandığımız tarayıcılar cache teknolojisiyle en çok karşılaştığımız uygulamaların başında gelir.
Verileri bir araya getirmek ve aktarmak için bilgisayar veya cep telefonunda kısa süreliğine depolanan verilere önbellek dendiğinden bahsetmiştik. Web siteleri üzerinden örnek vermek gerekirse, cache sayesinde her seferinde sunucudan aynı verileri tekrar tekrar indirmenize gerek kalmaz. Böylece sayfalar daha hızlı açılır. Yazı tipi, ikonlar ve JavaScript gibi dosyalar bir kez yüklendikten sonra önbelleğe kaydedilir ve sonraki seferlerde sunucu yerine yerel önbellekten yükleme sağlanır.
Sunucu tarafında ise bazen dinamik sayfaların HTML şeklinde kaydedilip son kullanıcıya bu formatta sunulduğuna şahit oluyoruz. Bu da inanılmaz derecede hızlı sayfa yüklemesini sonuç verir. Hem kullanıcılar memnun olur hem de Google'da üst sıralarda listelenme ihtimaliniz artar.
Chrome, Edge ve Firefox gibi modern tarayıcıların tamamı cache sistemini destekler. Yerel depolama biriminin bir kısmını önceden yüklenmiş dosyaları saklamak için kullanan tarayıcılar, böylece sayfaları daha hızlı yüklemeyi başarır. Her seferinde aynı dosyaları yeniden indirmek için istek gönderilmediğinden sunucular da rahatlamış olur. Yani ortada bir tür "kazan - kazan" durumundan bahsedebiliriz.
Önbelleğe alınan veriler şifrelenmiş olarak geçici bir klasörde saklandığı için bu dosyaları anlamlı bir veri haline getirebilmek mümkün değildir.
Web sayfalarını daha hızlı yüklemek için cache çok önemlidir. Ziyaretçilerin hedefledikleri içeriklere ışık hızında ulaşabilmesi için cache teknolojisi kullanılır. Aksi takdirde her sayfa yenilemesinde font, ikon, css ve js dosyalarını yeniden sunucudan indirmek gerekirdi. Bu hem sunucuyu yorar hem de ziyaretçilerin aynı sayfayı yüklemek için daha uzun süre boyunca beklemesini sonuç verirdi.
İnternet kullanımından tasarruf edebilmek de cache sayesinde mümkündür. Sık sık kullandığınız uygulama ve web sayfalarını tekrar tekrar indirmenize gerek kalmaması mobil tarifeniz için iyi bir şeydir nihayetinde.
Ayrıca önbellek teknolojisi bazı uygulama ve siteleri çevrimdışı olarak kullanabilmenize olanak sağlar. Bunun en tanıdık örneği Google Dökümanlar'dır. Uygulama normalde internet bağlantısı olmadan kullanılamıyor, ancak aniden bağlantı kesilirse cache sayesinde verileriniz yerel hafızada depolanıyor. İnternet bağlantısı geri geldiğinde sunucuya tekrar yükleniyor. Böylece kesintisiz bir çalışma deneyimi kullanıcılara sunulabiliyor.
WordPress kullanıyorsanız WP Fastest Cache veya WP Super Cache gibi eklentileri kullandığınız takdirde sunucuyu daha az yorarak, bir kez yüklenen sayfayı önbelleğe aldıktan sonra farklı ziyaretçilere dahi gösterebilme imkânınız olur. Bu hem ziyaretçiler hem de siteniz için olumlu etki sağlar. Bu tür cache eklentilerini kullanmanın SEO sıralamanıza olumlu etki edeceğini de belirtmiş olalım. Yani sadece sayfalarınızın açılış hızını iyileştirmiş olmakla kalmaz, sıralamada rakiplerinizin de önüne geçmiş olursunuz.
Her ne kadar avantajları çok olsa da cache teknolojisinin "Bu kadar kusur kadı kızında da olur" diyeceğimiz türden bazı olumsuz yanları yok değil.
Yer işgal eder
Önbelleğe alınan dosyalar bilgisayar veya telefonunuzun yerel hafızasında saklanır. Eğer sık sık önbellek temizlemezseniz bir süre sonra bu dosyalar birikmeye başlar ve çok fazla yer işgal etmeye başlar. Ardından cihazda yavaşlama ve donmalar baş gösterebilir. Bunun için sık aralıklarla önbellek temizlemenizde fayda var.
Güncel olmayan veriler gösterilir
Eğer sık güncellenen bir sayfanın önbelleğini alırsanız, kullanıcı her seferinde en son önbelleğe alınan sürümü görüntülemeye devam edecektir. Örneğin canlı maç anlatımının olduğu bir sayfanın önbelleğini almak kullanıcıların sitenizden ayrılmasını netice verebilir.
Güvenlik risklerine gebedir
Bir yönetim panelini düşünün. Kullanıcı adı ve şifreyi bir kez girdikten sonra panel sürekli önbellekten yüklenmeye devam edecektir. Bu da yetkisiz kişilerin panele girmesini sonuç verebilir. Sayfanın her yüklenişinde kullanıcı adı ve parola istemek güvenliği daha da artıracaktır.
Keza virüs ve benzeri zararlı yazılımlar önbellekte saklanan verilere erişirse bunları art niyetli olarak kullanabilirler. Kişisel verilerinizin güvenliğini gözetiyorsanız sıklıkla önbellek temizlemenizi tavsiye ediyoruz.
İstisnasız her tarayıcıda önbelleği temizleme opsiyonu vardır. Bunun için CTRL SHIFT DEL kombinasyonunu kullanabilirsiniz. Karşınıza çıkan sayfada ne kadar süredir saklanan önbellek hafızasını temizlemek istediğiniz size sorulacaktır. İsterseniz tamamını isterseniz son 24 saat veya 1 haftalık verileri silebilmeniz mümkündür.
Eğer bu tuş kombinasyonu çalışmazsa tarayıcınızın Ayarlar menüsüne girin "Tarayıcı verilerini temizle" seçeneğini bulmanız gerekebilir. Önbellek temizlendikten sonra kendinizi giriş yapıp oturum açtığınız sitelerden çıkış yapmış halde bulacaksınız. Girdiğiniz her web sitesine ait görsel, javascript ve css dosyaları yeniden yüklenecektir. Bu yüzden ilk ziyaret ettiğiniz sayfaların her zamankinden daha geç açılması normaldir.
Sadece tarayıcılar değil, Windows işletim sistemi de cache teknolojisini kullanır. Sürüm güncellemesi yaparken indirilen dosyalar yükleme tamamlandıktan sonra bile yerel depolama biriminde yer işgal etmeyi sürdürebilir. Çeşitli uygulamalara ait verileri silmek bilgisayarınızın daha hızlı açılmasını sağlayacaktır. Bu yüzden tarayıcılarla birlikte Windows'un kendi önbelleğini temizlemekte de fayda var.
Peki bunu nasıl yapacaksınız? Çok basit. Aşağıdaki yönergeleri izlemeniz yeterli.
DNS önbelleğini temizlemek içinse şunları yapmanız gerekecek:
Microsoft Mağazası'ndan uygulama yüklerken sorunlarla karşılaşıyorsanız da önbellek temizleme yoluna gidebilirsiniz. Bunun yönergeleri ise hemen aşağıda yer alıyor:
Çoğu kullanıcı genellikle belli bir web sitesini görüntülemekte sorun yaşadığı zaman önbelleği temizleme yoluna gider. Site tamamen yüklenmiyorsa veya hatalı görüntüleniyorsa cache temizliği yapmanın zamanı gelmiş olabilir. Sık aralıklarla önbellek temizlemek internette gezinirken daha az hata görmenize katkı sağlar.
Burada tavsiyemiz en azından haftada 1 kez önbelleği temizlemeniz yönünde. Bunu yaparak sık ziyaret ettiğiniz sitelerin önbelleğe kaydedilen eski versiyonunu değil, en güncel halini görüntüleme imkânınız da olur.
Windows işletim sisteminde gereksiz yer işgal eden dosyaları silmek ise hem sistem hızını artırır, hem de hafızada boş alan elde etmenizi sağlar. Tarayıcı ve sistem önbellek temizliğini sık aralıklarla yapmak bu yüzden önemli.
Hızlı Teklif Al 
